ΧΑΙΡΕ ΚΑΛΑΜΑΤΑ! Το πρώτο βήμα της Ελλάδας. Σαν σήμερα 23 Μαρτίου 1821 απελευθερώθηκε η πόλη.

Θεόδωρος Κολοκοτρωνης και Πετρομπεης Μαυρομιχάλης άναψαν από την Μεσσηνιακη πρωτεύουσα την σπίθα της λευτεριάς.

Είναι μεγάλη μέρα της Καλαμάτας η μεγάλη μέρα της Ελλάδας! Η 23η Μαρτίου 1821 έχει καταγραφεί ιστορικά ως η έναρξη του νέου ελληνικού κράτους. Μετά από αιώνες σκλαβιάς η Καλαμάτα γίνεται η πρώτη πόλη που ελευθερώνεται από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και ανάβει την σπίθα της επανάστασης σε όλη την Πελοπόννησος.

Από το απόγευμα της 22 Μαρτίου έως τα χαράματα της επόμενης ημέρας, πήραν θέσεις στα υψώματα γύρω από την Καλαμάτα, 2.000 ένοπλοι της “Δυτικής Σπάρτης”. Αυτοί είχαν αρχηγούς τον Κολοκοτρώνη, τους Μούρτζινους, τους Κουμουντουράκηδες, τους Κυβέλλους, τους Χρηστέηδες και τον Παναγιώτη Βενετσανάκο.

Την 23η Μαρτίου κατέφθασε στην Καλαμάτα ο Δημήτριος Παπατσώνης με πάνω από χίλιους Μεσσήνιους αγωνιστές, ανάμεσα στους οποίους και οι σπουδαίοι οπλαρχηγοί Μήτρος Πέτροβας και Παναγιώτης Κεφαλάς, όπου ενώθηκε με τους Μανιάτες του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και των σωμάτων του Παπαφλέσσα, Αναγνωσταρά και Νικηταρά, συμπληρώνοντας τον αποκλεισμό της πόλης.

Τότε μόνο ο διοικητής Αρναούτογλου κατάλαβε την παγίδα αλλά, αποκλεισμένος καθώς ήταν, δεν μπορούσε πια να διαφύγει προς την Τριπολιτσά . Αποφάσισε τότε να συγκεντρωθούν οι Τούρκοι στα σπίτια της πόλης που προσφέρονταν για άμυνα. Ωστόσο, με την είσοδο των επαναστατών στην Καλαμάτα, στις 23 Μαρτίου, ο Ηλίας Μαυρομιχάλης συμβούλευσε τον Αρναούτογλου να εγκαταλείψει τις σκέψεις για αντίσταση, αφού αυτή θα ήταν μάταιη, και να παραδοθεί. Έτσι την ίδια ημέρα ο Τούρκος διοικητής παρέδωσε με έγγραφη συμφωνία την πόλη και τον οπλισμό της φρουράς της.

Το μεσημέρι, 24 ιερείς και ιερομόναχοι ευλόγησαν, μετά από συγκινητική δοξολογία, τις ελληνικές σημαίες και όρκισαν τους επαναστάτες. Η τελετή αυτή έλαβε χώρα στις όχθες του Νέδωνα, μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα, ενώ ακούγονταν οι καμπάνες και οι θριαμβευτικές κραυγές των Ελλήνων.

Για τη δοξολογία, είχαν συρρεύσσει χιλιάδες κόσμου κάθε ηλικίας – οπλισμένων, αμάχων, γυναικών και παιδιών. Περί το μεσημέρι ήλθαν και οι πολεμικοί αρχηγοί με τις σημαίες τους. Εκεί, κοντά στον βυζαντινό ναό των Αγίων Αποστόλων, συγκεντρώθηκαν 24 ιερείς και ιερομόναχοι  φέροντες τα ιερατικά άμφια και τις άγιες εικόνες, ευλόγησαν τις επαναστατικές σημαίας και ανέπεμψαν δεήσεις υπέρ του αγώνα. Ο Πετρόμπεης, έδωσε όρκο ότι θα αγωνισθεί μέχρις εσχάτων για την ελευθερία της πατρίδας. Ορκίστηκαν και όλοι οι πολεμιστές, σηκώνοντας το χέρι.

Η λεγόμενη Μεσσηνιακή Γερουσία ή Μεσσηνιακή Σύγκλητος ή απλούστερα Σύγκλητος ήταν η πρώτη μορφή κεντρικής διοίκησης των επαναστατημένων Ελλήνων

Την απελευθέρωση της Καλαμάτας περιγράφει τη συγκίνηση ο Βρετανος φιλελλην Τζόρτζ Φινλει λέγοντας ότι “Πατριωτικά δάκρυα κυλούσαν στα μάγουλα των άγριων πολεμιστών, και άγριοι οπλοφόροι έκλαιγαν σαν παιδιά. Όλοι οι παρόντες αισθάνονταν ότι το γεγονός άνοιγε μια νέα εποχή για την Ελληνική ιστορία, και όταν η σύγχρονη Ελλάδα παράγει ιστορικούς, καλλιτέχνες και ποιητές, αυτή η σκηνή αναμφίβολα θα βρει τη θέση της στο Πάνθεο της Δόξας”

Η λεγόμενη Μεσσηνιακή Γερουσία ή Μεσσηνιακή Σύγκλητος. ή απλούστερα Σύγκλητος ήταν η πρώτη μορφή κεντρικής διοίκησης των επαναστατημένων Ελλήνων. Συγκρότηθηκε αμέσως μετά την απελευθέρωση της Καλαμάτας ως Ανώτατη αρχή της επαναστατημένης Πελοποννήσου και Ελλάδας.

Χαρακτηριστικό είναι το έγγραφο που απέστειλε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης στις πρεσβείες των ευρωπαϊκών δυνάμεων με τίτλο «προειδοποιήσις»

Το κείμενο αυτού του ιστορικού εγγράφου έχει ως ακολούθως εκ του πρωτοτύπου που σώζεται στα αρχεία του Foreign Office (βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών).

«Προειδοποίησις εις τας ευρωπαϊκάς αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς αρχιστρατήγου
των σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής συγκλήτου
.Ο ανυπόφορος ζυγός της οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός και απέκεινα αιώνος, κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μην μείνη άλλο εις τους δυστυχείς πελοποννησίους γραικούς, ει μη μόνον πνοή και αυτή δια να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους των αναστεναγμούς. εις τοιαύτην όντες κατάστασιν στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. πάσα προς αλλήλους μας φατρία και διχόνοια, ως καρποί της τυραννίας απερρίθφησαν εις τον βυθόν της λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας. αι χείρες ημών αι δεδεμέναι μέχρι του νυν από τας σιδηράς αλύσσους της βαρβαρικής τυραννίας, ελύθησαν ήδη, και υψώθηκαν μεγαλοψύχως και έλαβον τα όπλα προς μηδενισμόν της βδελυράς τυραννίας. οι πόδες ημών οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας εναγκαρεύσεις τας ασπλάγχνους τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων μας. η κεφαλή μας η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον ζυγόν τον απετίναξε και άλλο δεν φρονεί, ει μη την ελευθερίαν. η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον, εκτός των ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν του βαρβάρου τυράνου, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της ελευθερίας. εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν. τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαϊκών γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα δίκαιά μας. να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον ελληνικόν γένος μας. δικαίω τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας, και ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας».

1821 Μαρτίου 23, εν Καλαμάτα. Εκ του σπαρτιατικού στρατοπέδου
Πέτρος Μαυρομιχάλης, αρχιστράτηγος σπαρτιατικού και μεσσηνιακού στρατού.